LED en Wet - deel 3: R10 - R65 - R112 - en meer

MobiLED krijgt af en toe vragen over de wettelijk toegestane toepassing van LEDverlichting op voertuigen.  Dat hebben we in de blogserie LED en Wet voor u op een rijtje gezet.

Deze blog gaat in op alle R-nummers met betrekking tot voertuigverlichting en wat ze betekenen. We kunnen kort én lang zijn over wat is toegestaan en wat niet.

In het kort…

In het lang…

Dat is leuk, die korte samenvatting maar waar is dat dan op gebaseerd?

In deel 2 van de blogserie LED en Wet gaven we een overzicht van 31 reglementen die betrekking hebben op voertuigverlichting (klik hier voor het overzicht). Daar gaan we wat dieper op in. De meeste regelingen gaan over technische eisen die aan een lamp worden gesteld. Maar er is ook een regeling die gaat over installatie eisen: R48. En de regeling Optische en geluidssignalen 2009 bepaalt wie waarschuwingslichten mag gebruiken en waar ze gemonteerd moeten worden.

R10: elektro magnetische compatibiliteit

Als een lamp R10 gecertificeerd is, geeft dat aan dat hij niet teveel stoort op andere apparatuur in de buurt en dat de lamp zelf niet gestoord wordt door apparatuur in de buurt. Lampen moetenR10 gecertificeerd zijn wanneer ze gebruikt worden op de openbare weg. Maar een werklamp die enkel gebruikt kan worden bij het laden en lossen hoeft geen R10 certificering te hebben. Tenminste als de lamp ook echt alleen gebruikt kan worden wanneer het voertuig stilstaat.

R37: Vervangingskoplampen

Vervangingskoplampen moeten voldoen aan normen m.b.t. veiligheid, waterdichtheid en het voorkomen van kortsluiting. Deze normen zijn gebaseerd op de gloeilamp en halogeenlamp van vroeger. LED vervangingskoplampen kunnen niet voldoen aan die normen omdat er geen gloeidraad in zit. Daardoor krijgen ze geen R37 certificering en mogen ze officieel dus niet worden gebruikt op de openbare weg. Bij controle kunnen automobilisten beboet worden door de politie voor gebruik van ongecertificeerde onderdelen ondanks dat het lichtbeeld van de lamp wel door de APK komt.

R112: koplampen met symmetrisch dim/grootlicht

Grootlicht en verstralers met R112 certificering mogen worden gebruikt op de openbare weg. Ze voldoen aan technische eisen zoals minimale en maximale lichtopbrengst, breekbaarheid van de lens, hittebestendigheid, etc. De fabrikant moet na goedkeuring het kenmerk R112 op de lamp zetten. In de buurt van het kenmerk staat een referentiegetal tussen de 7,5 en 50. Dit is de maximale lichtsterkte op 25 meter afstand van de lamp in candela gedeeld door 4.300. Dit getal is belangrijk voor het berekenen van de totale lichtsterkte van alle grootlichten op het voertuig.

R148, R149 en R150: Uniforme bepalingen

Er wordt door de UN werkgroep IWG SLR gewerkt aan vereenvoudiging van de reglementen.  Dit is uitgewerkt in R148, R149 en R150. Deze reglementen zijn nu nog ter informatie maar gaan uiteindelijk een aantal reglementen juridisch vervangen.

R48: installatie van verlichtings- en lichtsignaalvoorzieningen

R48 gaat over de installatie van de lampen op personenauto’s, bedrijfswagens en aanhangwagens. Een paar belangrijke punten hierin zijn:

Typegoedkeuring

Voor alle lichten die op een voertuig worden geïnstalleerd moet typegoedkeuring zijn afgegeven (§5.30). Maar een lamp wordt als niet aanwezig beschouwd wanneer het niet in werking kan worden gesteld door louter en alleen een lichtbron en/of een zekering aan te brengen (§5.22).

Lichtsterkte van koplampen

De totale lichtsterkte van alle grootlichten tezamen mogen niet hoger zijn dan 430.000 candela. Dit komt overeen met de referentiewaarde 100 (§6.1.9.1). Met andere woorden, de referentiegetallen die op de koplampen staan bij elkaar opgeteld mag niet meer dan 100 bedragen. Aan elke koplamp met het opschrift R of CR moet een referentiegetal van 10 worden gegeven (§6.1.9.2).

Symmetrie

Lampen die een paar vormen, moeten symmetrisch op het voertuig zijn gemonteerd. Daarmee wordt bedoeld dat ze symmetrisch staan ten opzichte van het middenlangsvlak van het voertuig gebaseerd op de uitwendige geometrische vorm van het licht (§5.5.1) en symmetrisch staan ten opzichte van elkaar (§5.5.2). En als u dacht dat u er dan was, dan heeft u pech want lichten in de vorm van een band moeten een even aantal hebben, en ook nog tot ten minste 40cm van de buitenste rand van het voertuig uitstrekken en tenminste 80cm lang zijn (§5.7.2.4).

En dan hebben we het nog niet gehad over de plaatsing van richtingaanwijzers, het aantal remlichten, de elektrische aansluiting van achterlichten, de oriëntatie van markeringslichten en het adaptief koplampsysteem. Bent u er nog?

Zie voor de exacte voorschriften deze paragrafen van Reglement nr. 48

R65: Speciale waarschuwingslichten

Een speciaal waarschuwingslicht straalt blauw (B), rood (R) of amber (A) licht en kan flitsen (X) of draaien (T). Het heeft 1 of 2 sterktes. Ook flitsbalken met twee of meer lichtbronnen die licht uitstralen om hun verticale as (MD) vallen onder de categorie speciale waarschuwingslichten.  

R65 beschrijft normen waaraan de waarschuwingslamp aan moet voldoen zoals o.a. lichtkleur, lichtsterkte, flitsfrequentie, bevestiging en waterdichtheid. Er staan geen normen in voor installatie, die staan in de Regeling optische en geluidssignalen 2009.

	Dit is een voorbeeld van een R65 opschrift van een zwaailamp (T)  met blauw licht (B) die 1 lichtsterkte heeft. De lamp is gekeurd in Nederland (E4) met certificaatnummer 002439. De eerste twee nullen in het geven aan dat de goedkeuring is verleend volgens de voorschriften van de originele versie van het reglement R65 (versie 00).
	Dit is een voorbeeld van een R65 opschrift van een flitser (X)  met amber licht (A) die 2 lichtsterktes heeft. De lamp is gekeurd in Frankrijk (E2) met certificaatnummer 002442. De richting van de pijl geeft de kant van het voertuig aan waar de flitser gemonteerd moet worden. Het is de richting waar het licht breed straalt.

Regeling optische en geluidssignalen 2009

Diensten en Hulpverleningsdiensten (artikel 1) mogen flitsers en zwaailampen gebruiken bij het uitvoeren van dringende taken (artikel 2). Als er een kans bestaat dat een voertuig bij het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden niet op tijd door andere weggebruikers wordt opgemerkt mag het gele waarschuwingslichten voeren (artikel 6). De set gele signaalverlichting moet zo zijn gemonteerd dat het signaal rondom het voertuig kan worden waargenomen vanaf 20 meter op 1,5 meter boven het wegdek (artikel 5). De waarschuwingslichten moeten R65 gecertificeerd zijn. Onderstaand plaatje geeft een juiste installatie aan. Bron: https://wetten.overheid.nl/BWBR0025357/2021-01-05

In de volgende LED en Wet blog wordt meer verteld over APK keuringseisen voor verlichting.

Disclaimer

Dit document is bedoeld om onze klanten en andere geïnteresseerden een overzicht te geven van Nederlandse en Europese wetgeving en regels over voertuigverlichting. De tekst is zorgvuldig opgesteld maar niet perse volledig of uitputtend. Er kunnen wijzigingen in de wet worden doorgevoerd die niet in dit document staan. Daarom kan aan deze tekst geen rechten worden ontleend.